Malware, een verkorte combinatie van de woorden malicious (kwaadaardig) en software, is een verzamelnaam voor alle soorten software die is ontworpen met kwaadwillende bedoelingen.
Malware wordt soms badware genoemd en wordt vaak synoniem gebruikt met veel voorkomende soorten malware, hieronder vermeld. In juridische documenten wordt malware soms ook computervervuiling genoemd. Als je dat ziet, is het gewoon een mooie manier om malware te zeggen.
De kwaadaardige bedoelingen zijn vaak het stelen van je privégegevens of het creëren van een achterdeur die iemand toegang geeft tot je computer, zijn bronnen en de gegevens, zonder je toestemming. Alle software die iets doet waarvan je niet op de hoogte bent, kan echter als malware worden beschouwd.
Veel voorkomende soorten malware
Hoewel sommige van deze termen kunnen worden gebruikt om software te beschrijven die een legitieme, niet-kwaadwillende bedoeling heeft, wordt malware over het algemeen geacht te bestaan in een of meer van de volgende vormen:
- Virussen infecteren programma bestanden en/of persoonlijke bestanden.
- Spyware verzamelt persoonlijke informatie.
- Wormen zijn malware die zichzelf kan dupliceren en verspreiden via een netwerk.
- Trojaanse paarden zien eruit als een legitiem programma en kunnen zelfs als zodanig opereren.
- Een Browser hijacker is malware die je webbrowser wijzigt.
- Een Rootkit verleent beheerdersrechten voor kwaadwillende bedoelingen.
- Malvertising is malware die legitieme online advertenties gebruikt om schadelijke software te verspreiden.
Er zijn andere soorten programma’s of delen van programma’s die als kwaadaardig kunnen worden beschouwd vanwege het simpele feit dat ze een kwaadaardige agenda hebben, maar de hierboven genoemde komen zo vaak voor dat ze hun eigen categorieën hebben gekregen.
Sommige soorten adware, de term voor door reclame ondersteunde software, worden als malware beschouwd, maar meestal alleen wanneer die advertenties zijn ontworpen om gebruikers ertoe te verleiden andere kwaadaardiger software te downloaden.
Malware en virus infecties
Malware kan op verschillende manieren een computer of ander apparaten infecteren. Het gebeurt meestal per ongeluk, vaak door software te downloaden die kwaadaardige applicaties bevat.
Sommige schadelijke software kan op je computer terechtkomen door misbruik te maken van beveiligingslekken in je besturingssysteem en softwareprogramma’s. Verouderde versies van browsers en vaak ook hun extensies of plug-ins, zijn makkelijke doelen.
Toch wordt malware meestal door gebruikers (dat ben jij!) geïnstalleerd. Ze letten niet goed op wat ze doen en haasten zich door programma-installaties die schadelijke software bevatten.
Veel programma’s installeren standaard door malware gedreven werkbalken, download-assistenten, systeem- en internet optimalisatie tools, nep-antivirussoftware en nog andere tools, mits je expliciet laat weten dat niet te willen.
Een andere veelvoorkomende bron van malware zijn softwaredownloads die aanvankelijk veilig lijken, zoals een eenvoudig image-, video- of audiobestand, maar in werkelijkheid zijn deze schadelijke uitvoerbare bestanden dat het kwaadaardig programma installeert.
Het verwijderen doe je zo
Afgezien van de ernstigste malware-infecties, zijn de meeste via enkele eenvoudige stappen te verwijderen, maar sommige blijven moeilijker te verwijderen dan andere.
Het meest voorkomende type malware zijn echte programma’s zoals de legitieme software die je dagelijks gebruikt. Deze programma’s kunnen worden verwijderd, zoals anderen, vanuit het configuratiescherm Instellingen, althans in het Windows besturingssystemen.
Het verwijderen van andere malware, zoals de rogue registersleutels en individuele bestanden die alleen handmatig kunnen worden verwijderd, is echter moeilijker.
Deze soorten malware-infecties kunnen het beste worden verwijderd met antimalware tools en vergelijkbare gespecialiseerde programma’s. Er zijn verschillende geheel gratis, on-demand en offline scanners voor virussen en malware die de meeste soorten malware snel en vaak pijnloos kunnen verwijderen.
Jezelf beschermen tegen malware
De slimste manier om malware te vermijden is uiteraard het nemen van voorzorgsmaatregelen om te voorkomen dat de malware je computer of apparaat infecteert.
De belangrijkste manier om te voorkomen dat malware je computer bereikt is zorgen dat je een antivirus/antimalware programma hebt geïnstalleerd en dat je het hebt geconfigureerd om permanent te scannen op tekenen van kwaadwillige activiteit in downloads en actieve bestanden.
Het belangrijkste dat je kan doen om je computer te beschermen is, naast software die automatisch naar malware zoekt, je gedrag aanpassen. Eén manier is voorkomen dat je e-mail en bijlagen opent van mensen of organisaties die je niet kent of niet vertrouwt. Zelfs wanneer je de afzender kent, controleer eerst dat eventuele bijlagen iets zijn dat je verwachtte of te maken hebben met eerder ontvangen bekende berichten.
Malware kan zich op een slimme manier verspreiden door kopieën van zichzelf naar vrienden en familie te mailen uit je contactenlijst.
Zorg er ook voor dat je je besturingssysteem en toepassingssoftware bijwerkt wanneer updates beschikbaar zijn, vooral beveiligingsupdates. En leer hoe je veilig software kan downloaden en op je computer installeren om malware te voorkomen.